İşte AKP’nin Enerji Özelleştirmesi
Olimpiyat, Suriye, ODTÜ direnişi, F tipi Cemevi, Basketçilerin hezimeti, milli takımın dünyanın en küçük ülkesine karşı elde ettiği “zafer” derken çok önemli bir haber güme gitti.
Hürriyet gazetesinde her nasılda barınmayı başarabilen değerli gazeteci Yalçın Bayer, 7 Eylül Cumartesi günü çok önemli bir haber verdi. Haber yazarın 17 Mayıs 2013 günü yazdığı bir yazını devamı niteliğinde idi.
Türkiye'de yapılan tüm özelleştirmelerin özeti olduğu kadar büyük bir direnişe hazırlanan Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santralleri işçileri ile bu santrallere kömür sağlayan maden işçilerini çok yakından ilgilendiriyordu.
Yalçın Bayer Türkiye'nin en büyük kömür santrallerinden Afşin Elbistan santralinin özelleştirmesinde dönen dolapları kendisine bildiren Yüksek Mühendis Aslan Özmen'in verdiği bilgileri aktarıyordu. Bendenizin de 1970'li yıllarda bir ucundan projesinde çalıştığım bu tesisin başına gelenleri büyük bir direnişe hazırlanan Muğla'nın yiğit işçilerinin ve bölge halkının bilmesinde yarar var.
Bu nedenle Yalçın Bayer'in 17 Mayıs ve 7 Eylül tarihli 2 yazısını sizlerle paylaşmak istiyorum:
“Afşin-Elbistan kimlere emanet edildi bilin!
3 OCAK 2013 tarihinde yapılan bir anlaşmayla, Abu Dabi şirketi TAQA'ya, sözde 12.0 milyar dolarlık yatırım yapma karşılığı, mevcut ve gelecekteki Afşin-Elbistan havzası peşkeş çekilmiştir. Bu gerçekleri açıklamak ve ilgilileri uyarmak için yerel (Göksun/K.Maraş) bir kişi olarak yazıyorum. Türkiye'deki komisyoncu ayağı incelenmelidir.
Karanlık noktalar:
1- TAQA (BAE) şirketi 2005 yılında, Abu Dabi'de % 75 devlet, % 25 piyasaya açık olarak kurulmuş olup, adı sanı duyulmamış bir şirkettir. Her ne kadar enerji şirketi ise de, daha çok Abu Dabi dışında faaliyet göstermeye odaklanmıştır. Yaptığı bir iş referans olarak yoktur. (İnternetten bkz.)
Abu Dabi dışında petrol çıkarmaktan, pis su arıtmaya kadar, ne iş olsa yaparız havasındadır. Yönetim kurulu üyeleri 30-35 yaşında gençlerden oluşmaktadır. İçlerine bir tane çok bilmiş İngiliz CEO almışlar! 1988-2002 yılları arasında, Suudi Arabistan'da çalıştım, BAE'yi de bilirim, böyle bir şirket yoktu! Kaldi ki böyle dev projeler için dünyada tecrübeli ve bu işe yeterli Foster Wheeler, Mitsubishi, KBR gibi birkaç tane dev firma vardır. TAQA'nın böyle bir tecrübesi yoktur. Abu Dabi'de yılda 130 milyon ton petrol ve 30 milyar m3 gaz çıkar. Musluğu açınca petrol akar. Adamlar niye hiç tecrübeleri olmadıkları, güç kömür santrallarıyla uğraşsınlar!
Doğalgaz santralı ucuz ve kolayca kurulur. TAQA firması olsa olsa bir işletmeci firma olabilir, parası varsa mühendise ve müteahhide işi yaptırabilir. Buna itirazım yoktur. Ben para koymayacağını iddia ediyorum. Neden 5 yıl o kadar parayı yatırsın? Hiçbir Arap, peşin parayı görmeden iş yapmaz! Üstelik 12 milyar yerine 7.5 milyar dolar yeter, tabii kömür varsa!
EŞANTİYON SANTRAL!
2- Bu 5 santral kurma vaadi karşılığında 2003 yılında faaliyete geçen, Afşin-B (1400 MW) Termik santralı TAQA'ya eşantiyondan bedava (değeri 1.5 milyar dolar) verilmiştir. TAQA % 65, EÜAŞ % 35 sermayeli bir şirket kurulacakmış. Zaten Afşin-B çalışıyor ve para basıyor.
Neyi özelleştiriyoruz?
1984'de Afşin-A (1400 MW), 2003 yılında Afşin-B (1400 MW) gücünde, Foster ve Mitsubishi firmalarınca bitirilmiştir. Havzanın sahibi EÜAŞ idi. En çok borçlanırsınız, her santral için 1.5 milyar dolar kredi, geçmişte olduğu gibi herkesçe verilir. Yabancı ortağa ne gerek var? Nitekim hiç kimse tesis inşaatına taze para koymaz. % 30 öz kaynak, % 70 Dünya Bankası kredisi. TAQA, Afşin-B'yi bedavaya eşantiyon aldığına göre öz kaynak hazırdır!
‘TURP KARAKTERLİ KÖMÜR’
3- Afşin-Elbistan havzasındaki kömürler, 'turp karakterli' olup, 900 kcal, düşük kalitelidir. Kolay yanmaz, içine fuel-oil püskürtülür. İşletme zor ve verimsizdir. Bu santralların kapasitesi yıllık 2×7.5=15 milyar kwh iken, kapasitenin en çok 1/4 seviyesinde çalışır, yani 3-3.5 milyar kwh üretim… Tam kapasitede çalışsa yeni santrala gerek yoktur. Esasa gelirsek, işten habersiz TAQA şirketi, havzada 5×1440 MW'lık santrallar kuracaklarını buyurmuşlar. Ne yazık ki, burada bu santralları besleyecek kömür yoktur! Son olarak Çöllolar havzası, Afşin-B santralını beslemek için güçlükle devreye sokulmaya çalışılmaktadır. Her santral yılda 20 milyon ton kömür yakmaktadır. Havza, C(1400 MW), D(1000 MW) kapasiteli 2 santralı besleyecek kapasite iken, 5×1400 MW'lık kömür yoktur. İlkin projesi hazır olan fakat iktidarca 11 yıldır başlanamayan 'C' santralıyla işe başlanabilir. Kömür varlığı durumu kamuya açıklanmalıdır. Proje 5 yıl sürer.
2 BİN SİİRTLİ İŞÇİ
4- Acemi TAQA firması, mal bulup sevindirik olmuş edasıyla Elbistan'a gidip, vali ve kaymakamlara şirinlik muskaları dağıtmıştır. Güya her santral inşaatında 5.000, işletmede 2.800'er kişi çalışacaktır. Güya 25.000 kişi inşaatta, 14.000 kişi işletmede! En çok 5000 kişi çalışabilir. Bir de işçileri “Yerel alacağız” sözü vermişlerdir. Oysa Maden-İş, özelleştirmeye yıllarca direnmiş ve de yerel insanlar işsizlikten kırılırken, Siirt'ten 2000 kişiyi işe almışlardır. Aslan Özmen Yüksek Makine Mühendisi”
Yalçın Bayer'in yazısının üzerinden 4 ay geçmeden işin kokusu çıkar. AKP iktidarı bayeri ve Aslan Özmen'i doğrulamak için yarışmaktadır.
Bayer'in 7 Eylül Cumartesi günkü yazısına bakalım:
“Afşin'e peşkeş çekildi demiştik, doğru çıktı:
Abu Dabi merkezli TAQA'nın fiyaskosu UZUN yıllar rafineri gibi enerji yatırımlarında öncü firmalarda yöneticilik yapan Yüksek Mühendis Aslan Özmen'i kutlamak gerekiyor.
17 Mayıs'ta bir yazı yazdı: “Afşin Elbistan kimlere emanet edildi, bilin! 3 Ocak 2013 tarihinde yapılan bir anlaşmayla, Abu Dabi şirketi TAQA'ya, sözde 12 milyar dolarlık yatırım yapma karşılığı, mevcut ve gelecekteki Afşin-Elbistan havzası peşkeş çekilmiştir. Bu gerçekleri açıklamak ve ilgilileri uyarmak için yerel (Göksun/K. Maraş) bir kişi olarak yazıyorum. Türkiye'deki komisyoncu ayağı incelenmelidir.”
Aslan Özmen, firmanın bu projeden çekilmesinden sonra yeni bir yazı gönderdi:
'TAQA (BAE) firması, yılbaşında Enerji Bakanlığı ile bir niyet mektubu imzalayarak, Afşin-Elbistan havzasında 8000 MW gücünde 4×1400 yeni santral inşa edecekti. Buna karşılık da 1400 MW gücündeki, Afşin–B santralı TAQA şirketine verilmişti. 17 Mayıs tarihli Hürriyet gazetesinin bu sütununda, TAQA'nın çok yeni bir şirket olduğunu ve bu işi yapamayacağını belirtmiştik. Nitekim geçen hafta TAQA şirketi 10 milyar dolarlık santral projesinden vazgeçtiğini açıklamıştır. Şirket hakkındaki mali bilgileri, geçen hafta Arab News gazetesi açıklamıştır. (Bkz. Taqa.com) İngilizce metni okuyabilirsiniz. Gazeteye göre, TAQA şirketinin hisseleri Abu Dabi ve Londra borsalarında düşmüş ve firma şimdilik bu yatırımdan vazgeçtiğini açıklamıştır. Dahası bu projeye 10 milyar dolarlık kredi bulunamamıştır. Ancak, Arab News gazetesi, % 75'i devlet şirketi olan TAQA şirketinin bu kararında, Türkiye'nin Mısır'da, Musri yanında yer almasının da önemli bir sebep olduğunu belirtmiştir.
Gerçeğe gelince:
1- TAQA şirketi hayali bir şirkettir. 10 milyar dolarlık projenin komisyonu % 5'tir (500 milyon dolar). İptal bu komisyonun ödenmemesinden ortaya çıkmıştır. TAQA nın bu santralı yapabilecek teknolojik ve mali gücü yoktur.
2- Afşin-Elbistan havzasında, kömür üretimi artırılabilirse ancak daha 2×1400 MW gücünde 2 santral yapılabilir. Yani havzada yeterli kömür yoktur. Bu santralların yapımı 5 yıl sürer ve işletmesi kömürün ısıl değeri 900 kcal/kg çok düşük olduğundan güçtür. Normalde, 8000 MW güçten, 56 milyar kWh yıllık enerji üretilmesi fikri kulağa hoş gelse de, en çok güçlükle 28 milyar kWh elektrik üretilebilir. Buna da hiç kimse kredi vermez ve yatırım yapmaz.
3- Türkiye'nin tüm elektirk santrallarını satan, kendisi 1 kW gücünde elektrik santralı yapmayan Enerji Bakanlığı'nın, geçmişte olduğu gibi her biri 1400 MW gücünde 2 adet termik santralı EÜAŞ imkânlarıyla kurması gerekir. Bunun için gerekli 3 milyar dolarlık krediyi Dünya Bankası ve Japonya'dan (Mitsui-Mitsubishi) hemen alabilir. Öte yandan Enerji Bakanı rotayı, Çin ve Kore firmalarına çevirdiğini söylemiş ise de Çin ve Japon firmaları Adana-Tufanbeyli ilçesinde 450 MW gücünde Enerjisa firmasına elektrik santralları kurmakta olup aynı tip kömürleri kullanacak bu santralların da aynı işletme sorunlarıyla karşılaşacağını Korelilere söyledim. Sendikaların ve idari yetkililerin TAQA örneği şirketlere kanmaması gerekir.' Mahcup olan var mıdır?”
Alın size AKP özelleştirmesi. Aynı şeyi ülkemizin en harika santrali Oymapınar'da yaşadık. Muğla'daki enerji işçileri astıkları afişlerde özelLEŞtirme diyorlar. AKP Cumhuriyet değerlerine LEŞ muamelesi yapıyor.