Servet Somuncuoğlu’ndan bir ilk daha

“Tarihe Işık Tutan
Posterler”e büyük ilgi:

Karacabey’in yetiştirdiği ve ülke çapındaki çalışmalarıyla
takdir toplayan ünlü Fotoğrafçı Servet Somuncuoğlu, Orhun Anıtlarını konu alan,
“Tarihe Işık Tutan Posterler” isimli eseriyle yine ses getirdi.

            Türkiye’de
bir ilki gerçekleştiren Somuncuoğlu, Orhun Anıtları’nı görsel olarak anlatmayı
amaçladığını belirtti. Türkiye’den binlerce kilometre uzakta eski yurdunda
Türklüğün şahadet parmakları olarak yükselen anıtlar, bulundukları günden bu
yana tüm Türk dünyasının ilgisini üzerinde topladı.

            Türk
tarihinin en önemli belgelerinin başında gelen Orhun Anıtları, Göktürk
İmparatorluğu’nun üç önemli ismi “Kül Tegin”, “Bilge Kağan” ve “Bilge Tonyukuk”
adına dikilen anıt mezar taşlarıdır. Bu anıtlarda yer alan satırları okuyan
Danimarkalı Dil Bilgini Wilhelm Thomsen’in Sultan V. Mehmet Reşat Han
tarafından ödüllendirilmesi, yakın tarihimiz açısından son derece manidar
işaretler taşımaktadır.

Her Türk vatandaşının evinde bulunması gereken bir eser

Konuyla ilgili düşüncelerini aktaran Servet Somuncuoğlu,
“Bizi hareket geçiren işte bu işarettir. Kültürdeki süreklilik, devletin
devamlılığı ilkesinin yegane temel taşıdır. Kültür ise tekrar edildikçe
çoğalır, güçlenir ve büyür. İşte bu nedenledir ki; Yüce Atatürk, Orhun
Anıtları’na dair okuduğu kitapta, ‘Üstte mavi gök çökmedikçe, altta yağız yer
delinmedikçe senin ilini, töreni kim bozabilir?’ satırlarının yanına, ‘Büyük
Nutuk, işte bu cümleyi anlatmaktadır’ diye, bizzat kendi el yazısı ile not
düşmüştür.

            2001
yılında Bilge Kağan Hazineleri Türk Bilim heyeti tarafından bulunmuş, 2007
yılında ise Karakurum  Orhun arasında
Türkiye’nin yaptırdığı yol ve anıt alanında yine Türkiye tarafından müze
açılmıştır. Türkiye devleti, tarihinin derin izlerini taşıyan bu anıtlara sahip
çıkmayı her dönemde büyük bir borç olarak kabul etmiş, bu borcunu layığı ile
ödemek için elinden geleni yapmıştır.

            ‘Orhun
Anıtları Poster Seti’ çalışması ile tarihimiz, kültür birliğimiz açısından
büyük önem taşıyan bu anıt taşlar, bir kere daha Türkiye ile kucaklaşacaktır.
İşte bu amaçla Atok Yayınları tarafından iki ayrı sunum halinde hazırlanan
‘Orhun Anıtları Poster Seti’ni satışa sunduk.

            70 x 100
boyutunda 10 ayrı posterden oluşan birinci set, Kültigin Anıtı ile Tonyukuk
Anıtı I. Taş’ın doğu, batı, kuzey ve güney yüzleri ile Tonyukuk Anıtı II. Taş
batı ve güney yüzlerini içermektedir. Bu setin amacı, yazıtların aslından
okunabilmesini sağlamaktır.

            50 x 70
boyutunda 20 ayrı posterden oluşan ikinci set ise birinci set ile aynı
özellikleri içermekle birlikte, anıtların çevresi ve 2001 yılında Türk bilim
adamlarının yaptığı kazı çalışması ile ortaya çıkarılan ve bugün Ulan Bator
müzesinde sergilenen ‘Bilge Kağan Hazinesi’nden örnekleri içermektedir” dedi.

Mavi gök ile yağız yer arasında “Orhun Anıtları”

            Bu
çalışma, taşlar üzerindeki Türk Tarihi’nin zirvesi olarak kabul edilen “Orhun
Anıtları”nı görsel olarak sunmayı amaçlandığını dile getiren Servet
Somuncuoğlu, “Orhun Anıtları’ndaki imla kuralları ile yazılmış satırlara gelene
kadar taşlar üzerinde kaya resimlerinden başlayıp, dua ve dilek içeren metinlere
kadar uzanan binlerle ifade edilecek belge vardır. Orhun Anıtları’nı bir
anlamda Türk Tarihi’nin antik dönem belgelerinin sonuncusu olarak
niteleyebiliriz. Anıtlardan sonra farklı bir medeniyet anlayışı ve kültür
çevresine geçilmiştir.

            Derin
kökleri binlerce yıl öncesine kadar giden Türk Milleti Orhun Anıtları zirvesine
gelene kadar,  kendi evren, medeniyet ve
dünyaya bakış açısını taşlar üzerine kazımıştır. Bugüne kadar tarih içindeki bu
kıymetli hazine birçok akademisyen, araştırmacı ve yazarın  gayreti ile farklı kitaplarda buluşma şansına
erişmiştir.

            Türk
tarihinin en önemli belgesi sayılan, tarihte Türk adının geçtiği ilk belge
olarak kabul edilen, Türklerin taşlar üzerindeki ‘son sözü’ ve şahikası olan
Orhun Anıtları’na gitme imkânını bulamayanlara, anıtları ve kısmen de oraları
sadece görsel olarak anlatmayı amaçlamaktadır.

            Fotoğraf
altlarına düşülen küçük notlarda sadece fotoğrafın kimliği belirtilmiş, diğer
bilgilerin hiç biri özellikle koyulmamıştır. İlköğretimden liselere ve
Üniversitelere de ders aracı olabilecek bir kaynaktır” diye konuştu.

            Servet
Somuncuoğlu’nun 2006 yılında gerçekleştirdiği fotoğraf çekimleri esnasında açık
alanda yer alan Kül Tegin Anıtı, 2007 yılında Türkiye tarafından yaptırılan
müzede koruma altına alındı. Bu yönü ile Kül Tegin Anıtı fotoğrafları ayrı bir
anlam taşımaktadır.

            Doğu
Göktürk Kağanlığının kuruluşunda önemli rol oynayan Kül Tegin adına 732, yine
devletin kuruluşunda büyük görevler üstlenen Bilge Tonyukuk adına 725 ve
devletin kurucusu Bilge Kağan adına 735 yılında dikilen anıtlar, insanlık ve
Türk milleti adına sonsuza uzanan seslerdir.

            Orhun
Anıtlarının, Türk tarihinin en önemli belgeleri arasında yer aldığına işaret
eden Servet Somuncuoğlu bu çalışma ile ilgili hislerini şöyle ifade etti:

            “Ben
sadece çocukluk yıllarımdan bugüne kadar olan sevgimi, anıtlarda geçirdiğim
gündoğumunu, günbatımını ve anıtları, 2001 yılında yapılan kazılarda Türk bilim
heyeti tarafından bulunan ‘Bilge Kağan Hazineleri’nden bir kısmını fotoğrafçı,
kültür işçisi, en önemlisi de Türk Tarihi’nin bir sevdalısı olarak paylaşmak
istedim.

            Günümüze
kadar Orhun Anıtları ve Antik dönem Türk kültürü üzerine yapılan çalışmalarda
bir çizgi bile çizmiş olana, 1300 yıl önce atamız Bilge Kağan’ın adına yapılan
anıt mezardaki hazineyi çıkaran Türk bilim heyetinde bir tek kazma bile vurmuş
olanlara yüce Mevla’dan ‘kut’ ve ‘şad’lık diler, hepsine binlerce teşekkürü
büyük bir borç bilirim. Dünya kültür mirası içinde de önemli yer tutan, kültür
tarihimizin taşlar üzerine yazılı anıt belgelerini farklı bir biçimde sunmayı
amaçladık.”