Karbonmonoksit zehirlenmelerine dikkat
Karacabey İlçe Sağlık Müdürü Ensar Uygun, karbonmonoksit zehirlenmelerine dikkat çekti. Özellikler bölgemizde lodos rüzgârının kuvvetli estiğine vurgu yapan Uygun, uyarılarda bulundu.
Karbonmonoksit gazından birçok vatandaşın yaşamını yitirdiğini hatırlatan Uygun, basit önlemlerle felaketin önüne geçilebileceğini söyledi.
İlçe Sağlık Müdürü Ensar Uygun açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Karbonmonoksit gazı, doğal gaz, gaz yağı, benzin, tüp gazı, kömür ve odun gibi yapısında karbon bulunan yakıtların yanması veya tam olarak yanmaması sonucunda oluşan dumanda yer alan zehirli bir gazdır. Tatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin olmaması nedeni ile fark edilmediği için 'sessiz katil' olarak bilinmektedir. Bu sessiz katile karşı hepimiz tedbirli olmalıyız.
Karbonmonoksit zehirlenmesinde ilk belirtiler baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısı, nezle hali olması nedeni ile nezle ve grip gibi viral hastalıklarla karışabilmektedir. Önemli bir farlılık olarak da bu tip zehirlenmede ateş görülmez. Bu nedenle ev ya da grup içinde bulunan diğer bireylerde de belirtilerin aynı zamanda olması karbonmonoksit zehirlenmesi yönünden önemlidir.
Trafik polisleri, itfaiye çalışanları, kapalı garajlarda çalışanlar, çelik endüstrisi çalışanları, boya temizleme işlerinde faaliyet gösterenler, kalorifer kazanı dairesinde çalışanlar ile otomobil tamircileri meslek olarak risk altında olan kişilerdir.
Karbonmonoksit zehirlenmeleri hamileler, iki yaş altı çocuklar, yaşlılar, kansızlık, solunum sistemi ve kalp hastalığı olan kişiler için daha büyük risk oluşturmaktadır”
Karbonmonoksit zehirlenmesinde ilkyardım nasıl yapılır?
Uygun, “Zehirlenen bir kişiye yardıma koşan kişi de zehirlenme tehlikesine karşı kendisini korumalıdır. Hemen camlar açılmalı, açılmıyorsa kırılmalıdır. Hasta hızla ortamdan uzaklaştırılmalıdır. Acil Yardım Servisi 112 aranmalıdır. Açık havaya çıkıldığında ya da tehlikeden uzaklaştırıldığında hava yolu açık değilse hava yolu açılmalı, solunum yoksa Temel Yaşam Desteğine başlanmalıdır. Elbette bu vakalar hastane ortamında takip edilmeli ve olası sorular için Sağlık Bakanlığı ücretsiz 114 Zehir Danışma Merkezi aranmalıdır” dedi.
Soba ve bacalarla ilgili uyulması gereken kurallara da değinen İlçe Sağlık Müdürü Ensar Uygun, “Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmelidir. Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalıdır. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmelidir. Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalıdır. İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır. Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmelidir. Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalıdır. Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalıdır. Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmelidir. Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalıdır. Binaların yangından korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir” diye konuştu.
Şofben kullanımında dikkat edilmesi gerekenleri de belirten Uygun, “Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmelidir. Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan binalarda şofben asla çalıştırılmamalıdır. Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekana takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalıdır. Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır. Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemelidir. Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalıdır. Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde, öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı, açıksa hemen kapatılmalıdır. Kibrit, çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır” dedi.
Lodos rüzgarları bölgemizde kuvvetli estiğini dile getiren Uygun, “Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır. Yanmakta olan soba yatmadan önce söndürülmelidir. Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmelidir. Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşılmamalıdır ve bu gibi durumları 186 numaralı telefondan Elektrik Arıza Servisi'ne bildirilmelidir. Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 110 numaralı telefondan İtfaiye Servisi aranmalıdır. Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112 numaralı telefondan Acil Yardım Servisi aranmalıdır. Doğalgaz şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda ise 187 numaralı telefondan Doğalgaz Arıza Servisi aranmalıdır” bilgisini verdi.
İlçe Sağlık Müdürü Ensar Uygun, Toplum Sağlığı Merkezi ve Devlet Hastanesi ile birlikte vatandaşlarını bilinçlendirmek ve olası felaketleri engellemek için gerekli çalışmaları sürdüreceklerini belirterek sözlerini noktaladı.