Ziraat Odası, salça fabrikalarını uyardı
Karaca, “2013 yılını domates ve salça sektörü için karar yılı ilan ediyoruz”
Karacabey'deki salça fabrikalarının aralarında anlaşarak domates fiyatını 14 kuruşa çekmesi üzerine Ziraat Odası Meclisi olağan üstü bir araya geldi.
Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Karahasanoğlu, Meclis Başkanı Nuri Karaca ve Meclis Üyeleri'nin katıldığı toplantıda, salça fabrikalarına uyarılarda bulunuldu.
Çiftçinin çok kötü bir sezon geçirdiğini vurgulayan Meclis Başkanı Nuri Karaca, domates fiyatının 14 kuruşa kadar düştüğünün altını çizdi. Karaca, “Domates çok kötü bir sezon geçiriyor. Çiftçimiz çok zor durumlarda kaldı. Mısırdaki belirtiler de iyi sinyaller vermiyor. Domates fiyatları dün rampalarda 14 kuruşa kadar düştü. Domatesin toplama ve nakliye masrafı zaten en az 5-6 kuruş civarında. Çiftçi bırakın para kazanmayı, maliyetini bile karşılayamıyor. Bu fiyat düşüklüğünün bir kaç nedeni var. Ziraat Odası olarak en çok üstünde durduğumuz konu, TİGEM arazilerinden domatese ekimi için yer verilmesi. Buna yıllardan beri karşı çıkmamıza karşın hiçbir önlem alınamadı. Bu yıl TİGEM arazilerinden 5 bin 200 dekar yer domates ekimi için verildi. Önümüzdeki yıllarda bunun kesinlikle önlenmesi gerekiyor. Bazı fabrikalar ise, icarla büyük araziler tutup astronomik rakamlarla çiftçiye domates ekmesi için veriliyor. Bu da arzı fazlalaştırarak domates ekicisine çok büyük zararlar veriyor. Bunun dışında, çitçimizin örgütlenememesinden dolayı çok bilinçsiz ekim yapılması, fabrikaların ihtiyacından fazla miktarda sözleşme yapması, dolayısıyla 90 bin dekar arazide ekimi yapılan domatesin büyük bir trajedi yaşamasını beraberinde getiriyor” ifadelerine yer verdi.
Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Karahasanoğlu, “Sezonun başladığı günden bugüne kadar suskun kalmamızın nedeni, bazı salça fabrikalarının sıkıntılı dönemde olduklarını belirtmesidir. Ziraat Odası olarak devreye girerek salça sanayinin 20 günlük durumunun ne olacağını, çiftçiye nasıl yansıyacağını değerlendirdik. Genel merkezimizle, bakanlıklarımızla, milletvekillerimizle bu konu üzerinde komisyon toplantısı yaparak, sezonun 2-3 aya uzaması için uğraş verdik. Ancak, bugünkü tablo çok üzücü. Ziraat Odası olarak fabrikalardan randevu istedik. Bir tek AKFA ile 2 kez görüşebildik. Almış olduğumuz bilgiler neticesinde pek fazla çiftçinin sıkıntı yaşamayacağını hissettik. Ancak diğer fabrikalar randevu istediğimiz halde çeşitli bahaneler uydurarak görüşme talebimizi kabul etmedi. Domates bu sezon çok büyük hastalıklar geçirdi. Bunlar detaylı toplantılar neticesinde milletvekillerine de iletildi. 2 lirayı geçen doların, 4 buçuk lirayı geçen mazotun olduğu bugünlerde, domates fiyatlarında ise 5 yıl geriye döndük. Rampalar, 14 ile 16 kuruş arası domates alıyor. Çiftçilerimiz, taahhütlü malın 2 römorkunun taahhütle, 2 römorkunun ise açık alıma zorlandığını söylüyor. Geçen yıl çiftçimiz zaten borç ertelemeye girdi. Borçlar için bu yılda yine erteleme istemektedir. Salça fabrikalarını buradan uyarıyoruz. Gelecek yıllarda bu çiftçiyi çok arayacaklar. Maalesef çiftçi elindeki araziyi borçlarını ödeyemediği için satmak zorunda kalıyor. Bunun çok örnekleri var. Bu iş tekelleşmeye gidiyor. İspatlayabiliriz. 5-6 fabrika bir araya gelerek fiyatı belirliyor. Günlük olarak birbirleriyle haberleşerek, rampalarda toplamacılara peşkeş çektiriyorlar. Güzel ovamız, salça sanayinin yüzde 60'ını karşılıyor. Fabrikaların kazançlarını Devlet çok ciddi bir şekilde denetim altına almalı. Bu sorunun çözülmesi için tüm yetkililere müracaatta bulunacağız. Salça fabrikaları gelecek yıllarda bu mücadelemizin ne için olduğunu çok iyi anlayacak. Sözleşme metinlerine, tek taraflı istedikleri şekilde şekil veriyorlar. Bu konuyu da Ziraat Odaları Genel Başkanlığı'na aktardık. Fabrikaların, domatesin çok olduğu zaman malı geri çevirdiklerini, az olduğunda ise taahhütlü malların açığa verildiğinde çiftçiyi mahkemeye verdiğini çok iyi biliyoruz. Ziraat Odası olarak bu konunun sonuna kadar takipçisi olacağız” şeklinde konuştu.
Toplantıda bir kez daha söz alan Karaca, Türkiye'deki salça sanayinin domates ihtiyacının 2,5-3 milyon ton arasında olduğunu, bunun 1,5-2 milyon tonunun Karacabey'den çıktığını hatırlattı. Karaca, “2013 yılını domates ve salça sektörü için karar yılı ilan ediyoruz” dedi.