Bilim, ilim, irfan

Bilim, ilim, irfan
“Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.”
M.Kemal ATATÜRK
Biz okumasını seven bir millet değiliz. Biz dinlemesini, daha çok da bakmasını seven bir milletiz. Bunun en önemli göstergesi de televizyon programlarındaki dizilerin çokluğudur. Ancak bunu, bu milletin bir eksikliği olarak görmüyorum. Doğru eğitilir, doğru yönlendirilirse, elde edilen sonuçta güzel olur. İnsanın kemalatında hedef; sözleri güzel, işleri güzel, ilmi güzel, ahlakı güzel, çevresi güzel, dünyası güzel ve kendisi güzel insan olmaktır. İnsan, çevresindeki her şeyden etkilenir ve çevresindeki her şeyi etkiler. Bu yazımızda insan-çevre ilişkisinde bilim, ilim ve irfanın önemi üzerinde duracağız.
BİLİM : Bizden öncekilerin elde ettikleri sonuçların belirli bir sistematik halde insanlığa sunulmasına bilim diyoruz. Pratik bir örnekle bu konuyu pekiştirmek istiyorum. Aşçı olmak isteyen birisi; kendisine gerekli olan bilgiye kitapları ve interneti kullanarak ulaşır. Ama bu bilgi ile aşçılık yapamaz.
İLİM : Yaşanılarak öğrenilen…
Aşçı olmak isteyen kişi, bir ustanın yanında çırak olarak başlar. Sabır, gayret, merak, öğrenme isteği, çalışkanlık, arzu ve en önemlisi marifet gerektiren faaliyetle usta ona ilminden aktarır. Burada ustanın sahip olduğu ilim, ona mürşitlik etmiştir. Ama çırak, ustayı mürşit olarak görmüştür. Çünkü görünüşte mürşit, ustadır. “İlim, hal ile tahakkuk eder, kemal ile değil.”
İRFAN : Kısacası anlayış, ya da kültür.
Yemek pişirme konusundaki bütün incelikleri öğrenmiş, bu konuda gerekli bilgileri ve ilmi, ustasından elde ederek usta olmuş olan kişi, kişilik konusundaki marifetini, anlayışını ve kültürünü ortaya koyarak ustalığını halka sunar. Bu da onun irfanını gösterir.
 Bilge kişilerden biri söyle demiş:
“Çeşm-i insaf gibi kâmile mizan olmaz,
Kişi noksanını bilmek gibi irfan olmaz.”
Bugünkü yazımızı herkesin bildiği, benim de çok sevdiğim Hz.Yunus Emre(k.s.)’nin şiiri ile noktalayalım vesselam…
İlim, ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir,
Sen kendini bilmezsin, ya nice okumaktır.
Okumaktan mana ne, kişi Hakkı bilmektir,
Çün okudun bilmezsin, ha bir kuru emektir.
Okudum bildim deme, çok taat kıldım deme,
Eri Hakk bilmez isen, abes yere gelmektir.
Dört kitabın manası, bellidir bir Elif’te,
Sen Elif dersin hoca, manası ne demektir.
Yunus Emre der hoca, gerekse var bin hacca,
Hepisinden iyice, bir gönüle girmektir…