Domates üreticileri umutsuz!

Karacabey Ziraat Odası’nın ‘Domates çalıştayı’ hazırlıkları kapsamında gerçekleştirdiği toplantıdan önemli mesajlar çıktı. Üreticilerin kenetlenmesine bir kez daha vurgu yapılan toplantıda, domatesteki sıkıntıların detaylı bir şekilde ele alınıp, çalıştayda tartışılması kararlaştırıldı.
Ziraat Odası, önümüzdeki yıl yapılaması planlanan ‘Domates çalıştayı’ öncesi üreticilerden fikir aldı. Şükran Yemişçioğlu Kültür Merkezi’nde düzenlenen toplantının gündem maddeleri ‘Sözleşmelerin yeniden düzenlenmesi’ ve ‘referans laboratuarı’ olmasına karşın, özellikle örgütlenmenin önemine vurgu yapıldı. Sıkıntıların detaylı bir şekilde ele alınmasını isteyen üreticiler, tek vücut olunmadan hak aranamayacağının altını çizdi.
Programın açılış konuşmasını yapan Ziraat Odası Başkanı Hasan Karahasanoğlu, sıkıntıların çalıştaya sunulacağını belirterek toplantının önemine dikkat çekti.
Tarımda çok büyük sıkıntılar beklendiğine işaret eden Meclis Başkanı Nuri Karaca, “Küresel ısınmanın etkilerini çok iyi şekilde görüyoruz. Uzmanlar sürekli uyarıda bulunuyor. Önümüzdeki bütün yaz yağmur bekleniyor. Sanayiciler bunun farkında. Bu yüzden çalıştaya sıcak bakıyorlar” dedi.
1983 yılından bu yana ‘sözleşmeli ekim’ konusunda bir arpa boyu yol alınamadığını belirten Nuri Karaca, “Sanayicinin masaya oturmayı kabul ettiği bu süreci iyi değerlendirmeliyiz. Önerilerinizi tek tek not edip çalıştaya rapor sunacağız. Üreticilerimizle çalıştaya katılıp sıkıntıları dile getireceğiz. Tek taraflı yapılan sözleşmelerle yıllardın mağdur edildik. Masaya yumruğumuzu vurmalıyız” dedi.
Sanayicinin ‘referans laboratuarı’na sıcak baktığını dile getiren Oda’nın Zirai Danışmanı Orhan Karaca, “Fire ve brix konusunda sıkıntılar yaşanıyor. Bazen sanayiciler bazen de üreticiler bundan faydalanıyor. Ürün bolluğunda fire artıyor, azaldığında ise fireye bakılmıyor. Bağımsız bir laboratuarın artısını, eksisini tartışmalıyız. Üretici zarar mı görecek, yoksa afaki firelerin önüne geçildiğinde fayda mı sağlanacak? Laboratuarın ölçümleri esas alındığında düşük brix ve yüksek fireden oluşan kayıplar önlenebilir. Bunu karar vermeliyiz” diye konuştu.
‘Referans laboratuarı’nın avantajlarını ve dezavantajlarının tartışılıp öyle karar verilmesi gerektiğini yineleyen Meclis Başkanı Nuri Karaca, “Sözleşmeli alımda fire uygulaması yapılırken, açıktan ekilen üründen fire kesilmiyor. Yani fire uygulaması bazen çiftçiye, bazen de sanayiciye yaramıyor. Artısını, eksisini iyi değerlendirmemiz gerekiyor” dedi.
Ardından söz alan çiftçiler, üreticilerin kenetlenmediği sürece sıkıntıların devam edeceğini vurguladı.
“Sömürü düzenine tek vücut olmadıkça karşı koyamayız”
Fabrikaların isteği doğrultusunda hareket edilmemesi isteyen Yenisarıbeyli Engin Çiftçi, “Neden brix gündeme geldi? Ürün eksikliğinde ‘brix’ten söz edilmiyor. Ne zaman üründe artış olsa brix gündeme geliyor. Kenetlenmeyi bilmiyoruz. Sömürü düzenine tek vücut olmadıkça karşı koyamayız. Bağımsız laboratuar ölçümleri de dikkate alınsa kısa sürede bu uygulamayı bozarız. Kenetlenip brix ve fire uygulamasının kaldırılması için mücadele etmeliyiz” diye konuştu.
‘Referans laboratuarı’nın fayda ve zararlarını tartışmak için bir araya geldiklerini tekrarlayan Nuri Karaca, “Fabrikaların değil, üreticilerin isteğinin arkasındayız. Bunu tartışmak için bir araya geldik” dedi.
Domates üretiminin çiftçiyi her geçen gün erittiğini dile getiren Beylik Mahallesi’nden İlhan Yıldırım, “Her yıl birçok arkadaşımız aramızdan ayrılıyor. Kenetlenmezsek buradaki arkadaşlarımızı da teker teker kaybedeceğiz. Ya dayanışma içinde olacağız ya da yok olacağız. Seçim bizim” şeklinde konuştu.
“Asıl konumuz küresel ısınma olmalı”
Ova Köyleri Sulama Birliği Başkanı Sami Özseçen, “Bağımsız laboratuar çözüm değil. Biz hukukçu da değiliz. Sözleşmelerdeki maddeleri bilemeyiz. Bunlar örgütlendiğimizde çözülecek sorunlar. Asıl konumuz küresel ısınma olmalı. Toprak, su, ürün, üretici, sanayici bir bütün. Konu başlıklarını biz belirlemeliyiz. Domates üretmek istiyorsak örgütlenmeliyiz.
Taban suyu eskiden yaz aylarında 4, kış aylarında 1 metredeydi. Şimdi yaz aylarında 1, kış aylarında ise neredeyse sıfır düzeyde. Tepeden başlarsak sonuç alamayız. Sıkıntıları tabandan ele almalıyız. Çalıştaya verim katmak istiyorsak tabandan tavana tüm detayları konuşmalıyız” ifadelerine yer verdi.
“Sömürüldüğümüzün daha farkına varamadık mı?”
Sıkıntılar içinde kıvranan üreticilerin toplantıya katılım göstermemesini eleştiren Hotanlı Mahallesi’nden Dündar Özseçen, “Sömürüldüğümüzün daha farkına varamadık mı? Bize ihtiyaçları olduklarını ne zaman fark edeceğiz. Kahvede oturup birilerini yerden yere vurmakla sonuç alınmaz. Kendimizle yüzleşmeliyiz. En fazla katma değer kazandıran olduğumuzun farkına varmalıyız. Emeğimizin kutsallığının bir an önce farkına varmalıyız” dedi.
Dündar Özseçen’in ardından konuşan Meclis Başkanı Nuri Karaca, “Hakkımıza sahip çıkmaksan bir yere varamayız. Maliyetler düşmeden domatesi 1 liraya da satsak para kazanamayız.
Avrupa Birliği, tarımla uğraşan kesimi azaltın diye dayatıyor. Köyler kısa sürede boşalacak. Tek yapılmak istenen AB’ye hoş görünmek” dedi.
Karaca: “Yöneticiliği bırakacağım”
Ziraat Odası’nda yöneticiliği bırakacağını açıklayan Nuri Karaca, “Ağır bedeller ödedik. Kimseye ses etmedik. Çünkü bu sevdaya baş koyduk. Önümüzde seçim var. Yöneticiliği bırakacağım. Kim kazanırsa da desteğimi esirgemeyeceğim.
Boş salonlarla sonuç alamayız. Önce kendi hakkımızı aramalıyız. Yıllardır mücadele verdik. Taşın altına herkes elini koymalıydı. Yine de mücadelemizi sürdüreceğiz. Çalıştaya katılacağız. Gerekirse masaya yumruğumuzu vurup terk ederiz” dedi.
Karahasanoğlu: Ekmeği istemeyi bilmiyoruz
Son olarak konuşan Ziraat Odası Başkanı Hasan Karahasanoğlu, “Bıçak kemiğe dayandığı için buradayız. Ancak karamsar değiliz. Boş kutu birliklerle bir şey yapılmıyor. Kanunsuz kurulacak birliklerden hayır gelmez. Seceremiz sanayicide. Nasıl faydalanırız diye gözümüzün içine bakıyorlar. Burada 2 bin üretici olmadıkça kimseye sesimizi duyuramayız. Ekmeği istemeyi bilmiyoruz. Sopayı görünce ceket ilikliyoruz” diye serzenişte bulundu.