Çözüm: Kapalı devre sulama sistemi
Karacabey ile Mustafakemalpaşa ovalarında 165 bin dekar alanda kullanılan sulama suyunda çıkan yüksek derecedeki bor oranı, çiftçilerin kâbusu olmaya devam ediyor.
Şubat ayında konunun ciddiyetini Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile DSİ Genel Müdürlüğü'ne aktaran Karacabey ve Mustafakemalpaşa Ziraat Odaları, cevap alamamaktan yakındı. Sudaki bor kirliliğine bir an önce çözüm bulunması gerektiğini vurgulayan Oda Başkanları, kapalı sulama sistemine geçilmesi için yetkililerin adım atmasını istedi.
Bor kirliliği ile bir yıllık çalışmalarını kamuoyuyla paylaşan, Karacabey Ziraat Odası Başkanı Hasan Karahasanoğlu, Meclis Başkanı Nuri Karaca, Mustafakemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Ahmet Özmen, Mustafakemalpaşa Köyleri Sulama Birliği Başkanı Sedat Kahraman, açıklamalarında şu ifadelere yer verdi.
“2011-2012 üretim sezonu içinde Mustafakemalpaşa Sol Sahil Sulama Birliği tarafından sulama sistemine sağlanan ve Mustafakemalpaşa'da 125 bin, Karacabey'de 40 bin dekarlık alanda kullanılan sulama suyunda çok yüksek seviyede ve bitkilere ciddi zararlar veren bor tespit edildi.
Bunun üzerine Karacabey ve Mustafakemalpaşa Ziraat Odası ile Mustafakemalpaşa Sol Sahil Sulama Birliği birlikte çalışarak sorunun çözümü için girişimlerde bulundu. Su analizleri yaptırarak bor oranı takip edildi. Bu süreç içinde AK Parti Bursa Milletvekili Önder Matlı, CHP Bursa Milletvekilleri İlhan Demiröz ve Turhan Tayan, yerel siyasi parti teşkilatları, Bursa Valiliği, Bursa İl Tarım Müdürlüğü ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile temaslarda bulunuldu.
Şubat konunun ciddiyeti ile ilgili bilgilendirmek üzere hazırladığımız “Bor Raporu” ilgili kamu kuruluşlarına ulaştırıldı. Konunun ilgilisi olan Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile DSİ Genel Müdürlüğü ile ilk temaslar kurulmuş olmasına karşın henüz bir cevap alınamadı. Ancak bazı gelişmeler elde edildi.
Mart ayında Sulama Birliği ve Mayıs ayında Mustafakemalpaşa Ziraat Odası tarafından sorunun asıl kaynağının tespiti için bütün havza boyunca 29 örnek alınıp analize gönderildi. Emet Bor İşletmesi'nin yakınından alınan su örneğinde, 1000 ppm olan bor değeri havza boyunca kirlenmemiş suların Emet Çayı koluna karışması ile 4-8 ppm değerlerine düştüğü gözlendi. Bu kola katılan Orhaneli Çayı'nda ise Kestelek Bor İşletmesine kadar 0.03-0.5 ppm olan değer, Kestelek İşletmesi sonrasında 4-5 ppm düzeyine çıktı. Bu iki kolun karışması ile son değer ise 7 ppm düzeylerine yükseldi.
Sulama kanallarından Karacabey Ziraat Odası'nın aldığı örneklerde yapılan analiz sonuçlarında ise Mayıs ayı başında 0.07 ppm olan bor, Haziran ayında 16 ppm düzeyine çıktı. Temmuz ayının ortalarında yapılan analizlere göre ise bor derecesi 2.1 ppm çıktı. Temmuz ayında yaşanan düşüşün nedeni, sulama sistemine alınan suyun Devecikonağı Mevkii'nde devam eden baraj çalışmaları nedeni ile azalması (Emet kolundan gelen kirli su) sonucu Birlik tarafından 24 Haziran 2013 tarihinde yapılan talep ile sisteme ağırlıklı olarak Çınarcık Barajı'ndan su verilmesidir. Bu su da, Orhaneli kolundan gelen nispeten temiz sudur.
Bu gelişmeler doğrultusunda Orhaneli tarafından gelen suyun sistemde kullanılması sonucu sulama suyumuzun büyük oranda temiz olacağı açıktır. (Eğer bu su da Kestelek Maden İşletmesi tarafından kirletilmez ise.) Ancak Çınarcık Barajı'ndaki suyun büyük bir kısmı da elektrik üretiminde kullanıldığı için bu su verimli Mustafakemalpaşa ve Karacabey ovasının bir kısmının sulamasına tek başına yetmemektedir. Bunun en büyük nedeni de Birliğimizin sahip olduğu eskimiş açık sulama sisteminin kayıplarının çok yüksek olmasıdır. 2008 yılında toplulaştırma kapsamına giren ve kapalı sistem sulama sistemi yapılacağı söylenen bölgemizde bu sistem uygulanırsa, su kaybından yapılacak yüzde 40 kadar tasarruf ile Orhaneli-Çınarcık kesiminden gelecek su, sulama için yeterli olabilecektir. Sağlanabilecek bu temiz su ile 165 bin dekar verimli tarım arazisi ile binlerce çiftçi ülke ekonomisine yıllarca yaptıkları katkılara aynı şekilde devam edebilecektir.
Sonuç olarak; çiftçilerimizin mağdur olmaması ve milli ekonomiye yaptıkları büyük katkının devam edebilmesi için bir an önce kapalı sulama sisteminin kurulması için ödenek ayrılması ve en kısa zamanda bitirilerek çiftçimizin hizmetine sunulması gerekmektedir”