“Askeri” ücret

Seçimlere 1 aydan az kalmışken partiler arasındaki en büyük yarış asgari ücret konusunda.
En az anlamına gelen asgari sözcüğünden çıkan asgari ücretin düşüklüğü artık kesin kabul gördüğü için, bütün siyasi partiler en az ücret konusunda yarış halindeler. Bu konuda yarışa girmeyen tek parti iktidardaki AKP. İktidar partisinin İngiliz vatandaşı olan Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek ise ülkemizde asgari ücretin yüksekliğini her fırsatta dile getiriyor. Elinden gelse çalışanlardan üste para alacak.
Asgari ücret, sendikaların tırpan yediği askeri darbe dönemlerinde büyük ölçüde aşağı çekildiği için sendikalar tarafından “askeri” ücret olarak tanımlanıyor. Bazı yurttaşlar ise bilmeyerek asgari ücrete “askeri” yakıştırması yapıyor. Sonuç olarak ister askeri, ister sivil olsun darbe dönemlerinde asgari ücret yoksulluk sınırının da altına iniyor.
Seçimler öncesinde siyasi partiler asgari ücret önerilerini açıkladılar. 1500 diyen de var, 1800 diyen de, 1400 lira artı 100 lira yol parası diyen de… Asgari ücretin vergi dışı bırakılması önerisi de yaygın. Bu arada TV kanallarında ekonomi uzmanları ülkeler arasında asgari ücret karşılaştırmaları yapıyor. Aralarında profesör olanlar da var. Dolar kuru üzerinden ücret karşılaştırması yapıyorlar. Her şeyden önce doğru bir enflasyon tespiti yapmadan ve refah payı eklemeden karşılaştırma yapmamak gerekiyor.
Daha önemlisi ele geçen asgari ücretin hangi temel gereksinimleri ne kadar karşıladığı konusu. Örneğin bir işçi eline geçen ücretin ne kadarını kira ödemesine, ne kadarına temel gıda harcamalarına, ne kadarını sağlık harcamalarına, ne kadarını eğitim, kültür, ya da giyim harcamalarına ayırabiliyor?
Ülkeler arasında böyle bir karşılaştırma yaparken bizim işçimiz ile başka bir ülkenin işçisi 1 litre benzin için, 1 kilowatsaat elektrik için, 1 ton içme suyu için, 1 gazete için, 1 kg ekmek için, 1 kg et için 1 litre süt için kaç dakika çalışıyor? Bir otomobil alabilmek için, ya da bir eve sahip olabilmek için kaç yıl çalışması gerekiyor? Aynı kalitede tatil yapabilmesi için ne kadar çalışması gerekiyor? Daha doğru bir soru ile tatil yapabiliyor mu?
Bütün bunlardan önemlisi de iş güvencesi var mı?
Bütün bu karşılaştırmalar yapılmadan ülkemizde sadece sahte enflasyon hesapları ve dolar kuru üzerinden asgari ücret tartışması yapılamaz. Bu takdirde adına asgari ücret de, askeri ücret de diyemezsiniz. Olsa olsa boğaz tokluğu ücreti diyebilirsiniz.