Anadolu’da gazeteci olmak zor zanaat

Gazeteciliğin keyifle, heyecanla ve coşkuyla yapılan mesleklerin başında geldiğini belirten ASGD Genel Başkanı İbrahim Erdoğan, “Gazeteciliğin, ilgi çeken mesleklerin başında gelmesini sağlayan, ‘Halkın Haber Alma ve Bilgi Edinme Hakkı’nın yerine getirilmesinde üstlenilen sorumluluktur. Ama aynı zamanda da çileli ve kahırlı bir iştir gazetecilik. Mesai kavramının asla olmadığı, adeta günün her saatinde görev yapılan, bunun karşılığının da maddi anlamda yeterince alınamadığı bir uğraş alanıdır gazetecilik” diye konuştu.
MEŞAKKATLİ İŞ
Anadolu’da gazetecilik yapmak ise başlı başına meşakkatli bir iş olduğunun altını çizen Erdoğan, “Yaygın basında iseniz, uzun yıllar ‘kaşeli’ çalışmayı göze almalı, 212 sayılı basın yasasına göre çalışma hayalinizi uzun süre ertelemek durumundasınız. Yerel basında iseniz şayet, sadece tek bir görev alanıyla sınırlı kalmayacağınız kesindir. Kendinizi mesleğin her alanında faaliyet gösteren bir muhabir olarak görmeli, aynı zamanda kurumunuz ile ilgili sorumluluk üstlenmeye de her an hazır olmalısınız” dedi.
KALİTE DENETİMİ ŞART
Gazetecilerin, ‘Sarı Basın Kartlı’ gazeteci olabilmelerinin, kurumun ‘kadro tahdidi’ne bağlı olduğuna değinen Erdoğan, “Uzun yıllar ‘tanıtım kartı’yla yetinmek durumundasınız. Ekonomik açıdan sahip olduğunuz şartlar da, Anadolu basınının sıkıntılarıyla doğru orantılıdır. Anadolu basınının ekonomik sıkıntılarının bir bölümü, resmi ilanların dağılımındaki adil olmayan durumdan da kaynaklanmaktadır. Basın İlan Kurumu, bu konuda mutlaka bir ‘kalite’ denetimi mekanizması kurmalıdır” diye konuştu.
MAĞDURİYETLER GİDERİLMELİ
Gerçekten gazetecilik yapan, daha geniş kitlelere ulaşmayı hedefleyenler ile amacı sadece resmi ilandan pay almak olanların ayırt edilmesinin önemine değinen Erdoğan, “Bunun için de yörenin gazeteci örgütlerinden destek alınmalıdır. Yalnızca resmi ilan yönetmeliğinin prosedürlerine, şeklen uygun olmak yeterli görülmemelidir. Basın İlan Kurumu’na verilen icmal raporlarında belirtilen basın çalışanlarının, geçimini sadece gazetecilikten yapıp yapmadıkları araştırılmalıdır. Örneğin Eskişehir’de günlük yaklaşık 15 bin tirajı 3-4 gazete sağlayabiliyor, ancak resmi alanlardan 8 gazete pay alıyor. 400 satan ile 4000 satan gazete aynı oranda resmi ilan geliri elde ediyor. Gazeteciliği hakkıyla yapanların resmi ilan dağılımındaki mağduriyetleri giderilmelidir” dedi.
SPORUN SORUNLARI FARKLI
Basın İlan Kurumu Genel Kurulu’ndaki temsilcisi sayısının da arttırılması gerektiğini dile getiren Erdoğan, “Hükümet temsilcilerinden, üniversitelerden, İstanbul, Ankara ve İzmir cemiyetlerinden 12’şer temsilcinin alınırken, Anadolu’dan sadece 1 temsilcinin bulunması manidar bulunuyor. Anadolu’da ‘spor gazetecisi’ olan meslektaşlarımızın içinde bulunduğu durum daha farklı ve yaşadıkları sorun daha özeldir. Onlar, mesleğin getirdiği doğal sıkıntıların yanı sıra, üstlendikleri görev itibarı ile yaşadıkları problemlerle de mücadele ediyorlar” dedi.
HAKSIZLIĞA KARŞI ASGD
Anadolu Spor Gazetecileri Derneği’nin, ülkemizin dört bir köşesindeki spor gazetecilerinin, yıllardır yaşadıkları sorunlara, uğradıkları haksızlığa ve adaletsizliğe karşı bir tepki olarak doğduğunu belirten ASGD Genel Başkanı İbrahim Erdoğan, “Bu tepki; basını ve gazeteciyi yalnızca İstanbul ili ile birkaç büyük il sınırları içinde gören, bu şekilde kabul eden ve değerlendiren bir zihniyete verilen Anadolu yanıtı oldu.
ÇIĞ GİBİ BÜYÜDÜ
Anadolu’da spor gazeteciliği yapan, bu mesleğe hizmet veren, bu meslek uğruna çilelere katlanan, sıkıntıları göğüsleyen meslektaşların ASGD’ye gösterdiği ilgiyle derneğin adeta çığ gibi büyüdüğünü ve tam 42 ilde 800’ü aşkın üye sayısına ulaştığını ifade eden Erdoğan, “Spor gazeteciliği yapanlar için en önemli konu, spor sahalarında görev yapabilmeleri için verilen serbest giriş kartlarıdır. Gazeteciler sahalara girebilmek için şu iki karttan birine sahip olmaları gerekir. Bunlardan biri; Başbakanlık Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü’nce belli koşullara sahip gazetecilere verilen ‘Sarı Basın Kartı’dır. Diğeri ise; Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ne bağlı ‘İl Müdürlükleri’ tarafından verilen ‘Serbest Giriş Kartı’dır. Gazetecilerin sahalara girişleriyle ilgili konuyu ise Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan ‘Spor Müsabakalarına Giriş Yönetmeliği’nin 14. Maddesi düzenler. İşte ASGD’nin hukuk mücadelesi, bu yönetmeliğin sözü edilen maddesinin Anayasal haklara aykırılığını iddia etmesiyle başlar” dedi.
HUKUK MÜCADELESİ
Erdoğan, yönetmeliğin ilgili maddesinin eski şeklinde “Spor gazetecilerinin sahaya girişleri spor yazarlarının üye oldukları TSYD aracılığı ile yürütülür” ibaresine itiraz ettiklerini, yasalar karşısında eşit haklara sahip olması gereken iki dernekten birine açık bir şekilde ayrıcalık tanıyan ve dernek üyelerinin mağduriyetine yol açan bu maddenin ASGD’nin Danıştay’da açtığı dava ile iptal ettirildiğini kaydetti.
ASGD’NİN HUKUK ZAFERİ
Danıştay 10. Dairesi ilgili kararında; “Kamu görevini yerine getirmekle yükümlü olan idare, kendine ait olan bu görevi özel veya tüzel nitelikli hiçbir kurum ve kuruluşa devredemez” ibaresini kullandığını ifade eden Erdoğan, “Ve yönetmeliğin ilgili maddesi; “Spor gazetecilerinin sahaya girişleri Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ne bağlı il müdürlükleri aracılığı ile yürütülür” şeklinde değiştirildi. Bu durum o dönemde ‘ASGD’nin Hukuk Zaferi’ olarak tarihe geçti” dedi.
TSYD DEĞİŞTİRTTİ
TSYD, Türkiye geneline hitap eden yaygın basından aldığı güçle, etkin bir kulis ve lobi faaliyetlerinde bulunarak, sonuç olarak, idare üzerinde kurulan baskıyla sözünü edilen yönetmeliğin ilgili maddesinde yine değişiklik yapıldığını belirten Erdoğan, “Yönetmeliğin 14.Maddesi şöyle değişti; “Spor gazetecilerinin sahalara girişleri AİPS üyesi olan ve kamu yararına dernek statüsüne sahip bulunan dernekler aracılığı ile yürütülür.” Dikkat ediniz; Bu kez, yasalara ters düşmemek için özel bir çaba sarf ediliyor. Doğrudan doğruya TSYD adı verilmiyor, ancak bu kez ‘adres tarifi’ yapılarak, ASGD saf dışı bırakılıyor ve yine bir şekilde TSYD ‘aracı dernek’ yapılıyor. Bu kez haksızlık şöyle doğuyor. Türkiye’de, kısa adı AİPS olan Dünya Spor Yazarları Birliği’ne üye olan tek dernek TSYD. ASGD istese de AİPS’e üye olamıyor, çünkü AİPS, tüzüğü gereği, her ülkeden yalnızca bir derneği üye kabul ediyor. ASGD’nin kamu yararına dernek olabilmesi de pek olanaklı değil. Zira Bakanlar Kurulu, son 10 yıldır sivil toplum kuruluşlarına kamu yararına dernek statüsünün verilmesi noktasında hassas davranıyor ve bu konuda belirgin şekilde çekince gösteriyor” dedi.
AKREDİTE SORUNU
Her iki statüyü de, elde edemeyen ASGD’nin, yönetmeliğin TSYD’yi ‘adres gösteren’ ilgili maddesine takılıp kaldığını, üyelerinin de görev yapmak üzere müsabakalara girerken, adeta devlet eliyle TSYD’nin insafına teslim edildiğini ifade eden Erdoğan, “Şu andaki işleyiş şöyle;
Yukarıda sözünü ettiğimiz iki karta sahip olsanız dahi, sahalara girebilmeniz için mutlaka ‘akredite’ olmanız gerekiyor. Akreditasyon görevi de, yönetmelik uyarınca TSYD’ye ihale edilmiş durumda. Medya kuruluşları müsabakalarda görev yapacak gazetecilerin isim listesini, bulundukları kentte bulunan TSYD temsilciliklerine fakslıyor. Dolayısı ile ancak akredite talebi uygun görülen gazeteciler, sahadaki yerlerini alabiliyorlar” dedi.
UYFULAMALAR KEYFİ
Mevcut durumun bir çok Anadolu kentinde TSYD temsilciliklerinin keyfi uygulamalarını beraberinde getirdiğine işaret eden Erdoğan, “Her hafta aynı prosedüre tabi olunduğu için de, ASGD üyesi spor gazetecilerinin mağduriyetlerine hep yenileri ekleniyor. TSYD’ye ayrıcalık tanıyan yönetmelik, ekonomik anlamda da bir rant kapısı açıyor. Basın mensuplarının sahalarda giymesi zorunlu tutulan TSYD önlüklerine alınan reklamlardan elde edilen gelir, TSYD’ye önemli bir gelir olanağı kazandırıyor” dedi.
AYRICALIK TANINIYOR
ASGD ile TSYD’nin ülkemizde aynı kulvarda faaliyet gösteren iki dernek olduğunu ifade eden Erdoğan, “Bir üçüncüsü yok. Aynı mevzuata tabi olan ve yasalar önünde eşit haklara sahip olması gereken bu iki dernekten sadece birine, açıkça ayrıcalık tanınıyor. Mevcut durum ise şu; ASGD’nin, yönetmeliğin bu maddesinin de iptali istemiyle açtığı yeni dava Danıştay 10.Dairesi’nde sürüyor. Haziran ayı içerisinde yapılacak ‘açık duruşma talepli’ davanın sonucu merakla bekleniyor.
İŞTE RAKAMLAR
TSYD’nin sahip olduğu 400’e yakın üyenin 300 küsurunun, sadece üç büyük il olan İstanbul, Ankara ve İzmir’de toplandığını, Anadolu’nun diğer illerindeki üye sayısının ise 100’ü geçmediğini belirten Erdoğan, “Buna karşılık ASGD, 800’ü aşkın üyesiyle Anadolu’da ezici çoğunluğa sahip. Örneğin Bursa’da 160’a yakın ASGD üyesi var, buna karşılık TSYD’nin üye sayısı civar illerle birlikte ancak 20’yi buluyor. Aynı şekilde, örneğin Eskişehir’de ASGD’nin 65 olan üye sayısına karşılık, TSYD’nin sadece 2 üyesi bulunuyor. Keza Balıkesir, Sakarya, Kocaeli, Trabzon, Samsun, Kayseri, Adana, Gaziantep, Karabük, Çorum gibi pek çok ilimizde de tablo aynı” dedi.
AZINLIĞIN ÇOĞUNLUĞA TAHAKKÜMÜ
ASGD üyesi spor gazetecileri, spor müsabakalarına girebilmek için, sadece birer ikişer üyesi bulunan, bazen de üyesi olmadığı için dışarıdan atanan TSYD temsilcilerinin insafına bırakıldığını belirten ASGD Genel Başkanı İbrahim Erdoğan sözlerini şöyle tamamladı; “Hukuk diliyle açıklamak gerekirse; Anadolu illerinde zaten zor şartlarda görev yapan meslektaşlarımız için, ‘Azınlığın çoğunluğa tahakkümü’ durumu yaşanıyor. Ve ASGD, kurulduğu günden bugüne kadar, bıkmadan, usanmadan, bu haksız uygulamaya er ya da geç ‘Dur’ demek için mücadele ediyor.”
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Orhan Erinç, iç eğitim seminerine konuşmacı olarak katılan ASGD Genel Başkanı İbrahim Erdoğan’a teşekkür belgesi verdi.
Seminerin ‘Gazeteci Gözüyle Kente Bakış’ konulu oturumunda, Anadolu Spor Gazetecileri Derneği (ASGD) Genel Başkanı ve Meydan Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İbrahim Erdoğan, Anadolu’da spor gazeteciliği; Çağdaş Gazeteciler Derneği Bursa Şube Başkanı Berhan Soner, Bursa’da basın ve genel sorunları; Dünya Gazetesi’nden Özcan Güneş, Bursa’da ekonomi haberciliği İnternet Yayıncıları Derneği Başkanı Tayfun Sırman da, internet yayıncılığında son düzenlemeler ve haberciliğe olan etkileri üzerine görüşlerini aktardılar.